De laatste dag van de drie: Marie, Dien en Toos. Gisterenavond in bed hadden we al afgesproken, we zouden er nog ‘n toffe dag van maken.

Maria ten hemel opneming.

5.15 zegge en schrijven kwart over vijf werden we er al uit getrommeld. Dat viel niet mee. Een, twee, drie vooruit dan maar. We kleedden ons vlug aan en om kwart voor zes zat de hele familie op de fietsen en toog ter kerke. We waren goed vroeg en gingen dus allen voor de Mis ter communie, om 7.15 weer op de fiets te stappen, holwaarts.

Na ‘t ontbijt besloten de drie die morgen vertrekken dat ‘t wel aardig en welkom zou zijn als zij gedrieën wat geld bij elkaar legden voor ‘n afscheidstractatie bij de koffie. De overige familie gaf dadelijk haar toestemming en zo gingen Herman en Theo naar Eden en kwamen goed half elf terug met lekkere amandelgebakjes. We zaten heel gezellig koffie te drinken en waren allen in een echte zondagstemming.

Het plan was dat de vijf meisjes Luus, Marie, Dien, Toos en ik naar Arnhem zouden gaan om de optocht te zien en Jack en Led vaarwel te zwaaien. Zij moesten n.l. met de bus naar Nijmegen om vandaar de terugreis te aanvaarden naar de jeneverstad, want ach, helaas, aan alles komt een eind.

Pa en Moe bleven thuis, want Jo en Hans zouden thuis komen en die wilden zij natuurlijk heel hartelijk welkom heten. We hadden boterhammen meegenomen en zo gingen we ongeveer 11.30 op weg naar Arnhem.

Ik was nog vergeten te zeggen, dat t weer in een woord heerlijk was, daarom waagden we het zonder regenjassen. Heerlijk was de tocht over ons wel bekende weggetje naar de driesprong van Ede en verder over ‘t heerlijke heidepad waar je ‘t gemoed verruimt en je de heerlijke heidelucht hapt. Maar owee, daar slaakt Toos een diepe en erbarmelijke zucht en springt naast haar rijwiel.  Wat wil ‘t geval? Een grote spijker, een draadnagel in haar voorband. Hoe ze het toch zo precies uit kan mikken. Ja, wat kan je anders doen dan er netjes naast lopen en uitzien naar hulp. We liepen dan ook ongeveer vijf minuten op de Amsterdamse straatweg tot we bij ‘n soort uitspanning kwamen. Marie trok de stoute schoenen aan en vroeg of de vrouw des huises haar ook kon helpen bij dit euvel. De madam was tamelijk kortaf en wees haar gereedschappen, als ze ‘t zelf in orde kon maken, mocht ze haar gang gaan. Ze riep ons allen erbij. “Ja, dat zouden we wel eens gauw in orde maken.”

De fiets werd op zijn kop gezet. Toos had gisteren juist haar eerste les gehad in ‘t  plakken van banden bij Pa en wij meenden het ook wel te kunnen. De bandenlichters werden er op gezet maar hoe we ook trokken, we konden de band er niet afkrijgen. Met zijn vijven waren we niet in staat te doen wat een ander gewoonlijk alleen doet. Hoe we ons toch zo vergisten konden in ons zelf. Daar ging een aardig deftig heertje voorbij met een grijze deukhoed. Hij groette ons vriendelijk. Wij samen maar aan’t sjorren en stelden ons bovendien hulpbehoevend aan om toch maar zijn aandacht op ‘t moeilijke geval te vestigen. “Ach dametjes, wat zit u toch te krukken, u bent met vijf en kunt u niet eens een band maken.”  “Och meneer” zei Toos medelijden afdwingend “de band wil er niet af.” Kijk eens aan, ik zal er wel eens bij komen, meisjes kunnen toch niet veel hoor, en met een energiek zwaai en ‘n ernstig gezicht haalde hij de band eraf. “”Ziet u, dat gaat altijd zo.”  Een teiltje water kwam er bij te pas en de herbergier kwam ook ‘n handje helpen. Inmiddels hoorde we van onze vriendelijke helper dat hij een onderwijzer was en een dochter had die ook onderwijzeres was. Daar kwamen enige militairen aan en stapten bij onze standplaats af. Het waren hoge heren met veel insignes enz. en veel lef. Vol belangstelling schaarde ook dat stel zich om de fiets met de draadnagel. Ons deftig heertje vroeg met een ondeugend gezicht of het gat zo’n buitengewoon, zo’n typisch gat was, dat ‘t aller belangstelling verdiende. Ja ‘t was een bijzonder gat, een zeer merkwaardig gat, een zeldzaam gat, verklaarde de een na de ander. Wij hadden de grootste lol, dat laat zich verstaan. De ene majoor voelde eens aan de band, de ander kneep eens in de band, de derde pompte eens. Ieder hielp mee.

Niet tegenstaande de vele hulp hield ‘t plakken toch geweldig op en onder veel gelach en gelol namen we afscheid en fietsten verder niet vermoedende dat de herbergier en zijn familie buitengewoon verbolgd was, omdat niemand gevraagd had, wat zij hem schuldig waren. We hadden hem wel heel vriendelijk bedankt, maar daar scheen de man niet mee tevreden. We waren nog niet veel verder toe ‘t alweer Toos was die ‘n schreeuw van ontzetting en schrik uitbracht: “Nu ben ik me tasje kwijt”: terug naar de herbergier, de onderwijzer enz. Toos ging alleen terug en meende daar een vrolijke troep aan te treffen. Toen ze echter aankwam zag ze lange gezichten bij de herbergier en zijn hele familie. Ze keek verwonderd rond en daar zag ze tot haar redding het vriendelijke gezicht van ons deftig heertje. Ze ging naar hem toe en hij ging naar haar toe, keek wat ernstig en fluisterde haar in ‘t oor: “U bent toch dat onderwijzeresje van straks. ‘t Spijt me dat ik ‘t u zeggen moet maar u had daar straks wel eens mogen vragen, wat u de herbergier schuldig was.” Het schaamte-rood steeg Toos naar ‘t hoofd. Dat was in ‘t geheel niet haar bedoeling geweest. Ze was alleen dat de man beledigd zou geweest zijn met het aanbod iets voor de moeite te betalen. Ze bedankte het heertje voor de opmerking en ging naar de herbergierswoning om haar tekortkoming goed te maken en haar tasje terug te vragen. Maar het viel haar niet mee. Ze ging heel bescheiden aan de deur staan van de kamer, waar de hele familie rond de tafel zat te eten, de pan op tafel, iedereen pikte met de vork uit de pan. Geen mens keek naar haar om. “Juffrouw” vroeg Toos vriendelijk, is hier mijn tasje soms blijven liggen. De potige boerin ging naar de deur met een gezicht als een oorwurm en snauwde, terwijl ze de deur voor haar neus dicht gooide: “Ga maar naar mijn dochter.” Deze stond een eindje verder en was al even vriendelijk als haar moeder.

Na weer haar tasje gevraagd met het verzoek te vragen aan de herbergier, wat zij hem schuldig was ging ze naar binnen en kwam even later terug met het tasje en haar vader. Ze gooide ‘t tasje naar Toos toe en verdween terwijl vader sprak: “Wat blieft u?” Weer schude ze ‘t hele thema op. “Schuldig, dat weet ik niet?”  Toos graaide in haar tasje en vond na lang zoeken onder de woedende blik van de herbergier ‘n verloren kwartje, dat ze netjes overhandigde en maakte vlug dat ze weg kwam. Bij ons terug gekomen vertelde ze ‘t treurig verhaal van de woedende en verbolgen familie. Wij monterden haar gauw op en zingend en jubelend vlogen we van de geweldige hol Arnhem binnen met een vaartje van ‘n kilometer of 25. (Ik kan niet zo erg goed schatten). Daar troffen we heel gauw Jack en Led op onze plaats van afspraak (cafetaria natuurlijk). Koffie en gebak smaakte wederom heerlijk.

Toen gingen we leuk de stad in ‘t was ‘n geweldige drukte in de stad. Om ‘n uur of drie à vier zou er ‘n historische optochtlangs komen voor de V.V.V. week. Na onze boterhammen opgegeten te hebben bij ‘n lekker glas melk gingen we ook ergens staan bij de meeste wachtend op de dingen die komen gingen. Jammer dat zij zo lang uitbleven.

‘t Werd ‘n half uurtje, ‘n uurtje en Toos maakte zich ernstig ongerust, want t ‘werd tijd dat Jack en Let aanstalte zouden maken om weg te komen. Zij gingen dan ook met Toos en ik even een paar boodschappen doen om vlug de fietsen te halen en naar de halte van de bus te gaan, die hen naar Nijmegen zou brengen. De fiets uit de stalling dat was vlug gebeurd maar hun door de drukte rijden, dat ging moeilijker. Achter de mensen om, dat ging heel moeilijk, want de mensen gingen geen handbreed opzij, bang hun plaatsje te verliezen. En of we al klaagden en spraken van ‘n bus en haast, de mensen hadden geen oor voor onze betogen en de Arnhemse bevolking viel ons tegen. Dan maar door de middenstraat maar daar botsten we tegen een politieagent die Toos verklaarde dat zij er niet door mocht, noch hier noch daar. Ze moest maar blijven, waar ze was. Ja maar, mijnheer, we moeten met de bus naar Nijmegen en misten de boot. “Ja, ‘t spijt me voor u beiden (Jack en Toos) maar er is niets aan te doen.” Eindelijk na veel heen en weer praten mochten zij, (Led en ik konden hen niet meer vinden) een andere kant heen, dan ze heen moesten. Zo liepen zij samen de hele stad om, telkens weer vragend of de mensen plaats wilden maken en waar ze heen moesten. Eindelijk vonden we elkaar weer bij ‘t A.N.W.B kantoor en waren zij nog juist op tijd voor de bus en onder veel gedrang en geduw konden zij zich een plaats verorberen en reden naar Nijmegen. Hoe ‘t hen verder verging weet ik niet.

Daarna gingen wij, druk pratend over de situatie die we beleefd hadden en sabbelend op ijsbonbons weer op huis aan.  Jo en Hans waren al thuis en de hele familie zat al om de tafel buiten te eten. Ze konden op ons, laatkomers, niet langer wachten. Na ‘t eten pakten Marie, Dien en Toos hun koffers voor de terugreis. Daar nu die twee weken dan toch al om zijn. Veel en veel te vlug! Nadat alles in orde was ging de familie naar bed. “Voor de laatste keer Toos.” Jo sliep ook bij ons in bed, lekker warm. Dat viel nog niet mee maar na een half uur was alles in ‘t hol in diepe rust.